بازیابی تصویر محتوا محور از منظر ویکیپدیا

بازیابی تصویر مبتنی بر محتوا  CBIR[1] به عنوان پرس و جو با محتوای تصویر QBIC[2] شناخته شده است.بازیابی اطلاعات بصری مبتنی بر محتوا CBVIR[3] راهکاری است برای استفاده از تکنیک های بینایی کامپیوتری برای رفع مشکل بازیابی تصویر  برای جستجوی تصاویر دیجیتال در پایگاه داده های بزرگ. "مبتنی بر محتوا " به این معنی است که جستجو بر اساس محتوا باشد به جای ابرداده مانند کلمات کلیدی، برچسب ها و یا توصیف های مرتبط با تصویر. اصطلاح در این مقوله "محتوا" ممکن است به رنگ ها، شکل ها، بافت ها و یا هر گونه اطلاعات دیگر که می تواند از تصویر به دست آید اشاره کند. بازیابی تصویر مبتنی بر محتوا اثر بخش و مفید است زیرا جستجوهایی که به طور کامل به فراداده متکی هستند وابسته به کیفیت و کامل بودن آن می باشند.

تاریخچه

اصطلاح "بازیابی تصویر مبتنی بر محتوا" در سال 1992 هنگامی که توسط T.Kato برای توصیف آزمایشات مربوط به بازیابی خودکار تصاویر از یک پایگاه داده بر اساس رنگ ها و شکل های موجود استفاده شد بر می گردد. از آن به بعد، این اصطلاح برای توصیف روند بازیابی تصاویر مورد نظر از یک مجموعه بزرگ بر اساس ویژگی های تصویری هماهنگ استفاده شده است. تکنیک ها، ابزارها و الگوریتم هایی که استفاده می شوند، از روش هایی مانند آمار، تشخیص الگو، پردازش سیگنال و دید کامپیوتری بهره می گیرند. اولین سیستم CBIR تجاری توسط آی بی ام توسعه یافته QBIC  نامیده شد.

پیشرفت فنی

CBIR  به دلیل محدودیت های ذاتی سیستم های مبتنی بر فراداده برای بازیابی تصاویر کارآمد مورد توجه بسیاری قرار گرفته است. اطلاعات متن در مورد تصاویر را می توان به راحتی با استفاده از تکنولوژیهای موجود جستجو کرد، اما این روش وابسته به انسان است تا اطلاعات هر تصویر را در پایگاه داده به صورت دستی توصیف کند. لذا این روش برای پایگاه های بسیار بزرگ یا تصاویری که به طور خودکار تولید می شوند عملا کاربردی ندارد. سیستم CBIR اولیه برای جستجوی پایگاه داده ها بر اساس رنگ، بافت و خواص شکل طراحی شد. پس از توسعه این سیستم ها، نیاز به رابط کاربر پسند آشکار شد. بنابراین CBIR  شامل طرحی است که سعی در برآوردن نیازهای کاربر و انجام جستجوهای او دارد.

روش های موجود

الف- ارزیابی معنایی[4]

بازیابی معنایی با یک درخواست کاربر مانند "پیدا کردن عکسهای ابراهیم لینکلن" آغاز می شود. انجام این نوع از برای کامپیوترها بسیار دشوار است زیرا لینکلن همیشه تصویر حاصل از یک دوربین نیست. بنابراین بسیاری از سیستم های CBIR به طور کلی از ویژگی های سطح پایین مانند بافت، رنگ و شکل استفاده می کنند. و از این ویژگی ها و یا ترکیب آنها برای مطابقت با ویژگی هایی (مانند چهره، اثر انگشت یا تطبیق شکل) استفاده می شود. به طور کلی، بازیابی تصویر نیاز به همکاری انسان برای شناسایی و درک مفاهیم بالاتر دارد.

ب- روش بازخورد (ارتباط دوسویه ماشین و انسان)

ترکیبی از تکنیک های جستجوی CBIR که کاربر را قادر به جستجوهای پیشرفته می کند. در این روش کاربر به تدریج نتایج جستجوی خود را با علامت گذاری تصاویر در نتایج به عنوان "مرتبط"، "غیر مرتبط" یا "خنثی" علامت گذاری کرده و سپس از آنها در جستجوهای جدید استفاده می شود. تاکنون نمونه هایی از این نوع سیستم و رابط ساخته شده است.

ج- یادگیری ماشین / تکراری

یادگیری ماشین و استفاده از تکنیک های تکراری در CBIR شایع تر است.

ه- سایر روشهای پرس و جو

سایر روشهای پرس و جو عبارتند از: مرور دسته بندی های سفارشی / سلسله مراتبی، پرس و جو در منطقه تصویر (به جای کل تصویر)، پرس و جو با چند تصویر نمونه، پرس و جو با طرح بصری، پرس و جو با مشخصات مستقیم از ویژگی های تصویری و پرس و جو چندجمله ای مانند ترکیب لمس، صدا و غیره

و- مقایسه محتوا با استفاده از اندازه گیری فاصله تصویر

رایج ترین روش برای مقایسه دو تصویر در بازیابی تصویر مبتنی بر محتوا (معمولا تصویر نمونه و یک تصویر از پایگاه داده) استفاده از اندازه گیری فاصله تصویر است. اندازه گیری فاصله تصویر شباهت دو تصویر را در ابعاد مختلف مانند رنگ، بافت، شکل و دیگر موارد مقایسه می کند. به عنوان مثال، فاصله 0 نشان دهنده تطابق دقیق جواب با سوال مورد نظر است. مقدار بیش از 0 نشان دهنده درجه های مختلف از شباهت بین تصاویر است.

ح- بافت

اندازه بافت اشاره به الگوهای بصری دارد که در تصاویر وجود دارند و از آنها برای جستجو استفاده می شود. بافت ها توسط texels نشان داده می شوند و بیانگر تعداد مجموعه های بسته است که در تصویر تشخیص داده می شوند. این مجموعه ها نه تنها بافت را تعریف می کنند، بلکه موقعیت آنها در تصویر را نیز نشان می دهند. شناسایی بافت های خاص در یک تصویر با استفاده از مدل سازی بافت به عنوان یک تغییر در سطح خاکستری دو بعدی حاصل می شود. روشهای دیگر طبقه بندی بافتها عبارتند از:

     ماتریس همبستگی

     قانون بافت انرژی

     تبدیل موجک

ط- شکل

شکل به ظاهر وشکل یک تصویر اشاره نمی کند، بلکه یک بخش خاص تصویر است که دنبال آن می گردیم. اشکال اغلب برای تقسیم بندی یا تشخیص لبه استفاده می شوند. توصیف گران شکل می بایست در برابر چرخش، سایز و ... ثابت باشند. که به عنوان مثال می توان به تبدیل فوریه اشاره کرد.

ارزیابی بازیابی تصویر

معیار ارزیابی روش های بازیابی تصویر را می توان دقت و فراخوانی آنها تعریف کرد هرچند که در اکثر سیستم های CBIR  از چند تکنیک به طور همزمان برای بازیابی تصویر استفاده می شود.

منبع

https://en.wikipedia.org/wiki/Content-based_image_retrieval

---

[1] Content-based image retrieval

[2] Query by image content

[3] content-based visual information retrieval

[4] Semantic retrieval